![]() |
Tweet |
Hastalığın sık görüldüğü çocuk yaşlarda anne ve babanın gözlemleri teşhis için önemli rol oynamaktadır. Çocuğun arada bir ağzını şapırdatması, kol ve bacaklarında ani sıçramalar-irkilmeler olması, burnuna kimsenin duymadığı kötü koku gelmesi (örneğin yanmış lastik kokusu) veya çocuğun arada bir gözünün dalması, bir yere birkaç saniye boş boş bakması gibi durumlar gözlemlenebilir. Bu gibi davranışların bir kısmı normal değildir ve şüphelenirlerse bir nöroloji hekimine başvurmakta fayda vardır.
Epilepsi hastalığının nedenleri çok çeşitlidir Genel Olarak ;
• Hipokampal skleroz
• Beyin tümörleri
• Hipoksik-iskemik beyin hasarları
• Santral sinir sistemi enfeksiyonları
• İmmun aracılı inflamasyonlar
• Beyin dokusunun gelişimsel bozuklukları,
• Beyin damarlarında gelişimsel bozukluklar
• Kalıtımsal hastalıklar ve genetik nedenler.
EPİLEPSİ (SARA) Krizi
Beynin, belirli bir bölgesinde anormal elektriksel boşalım ortaya çıkması sonucu epilepsi nöbeti gerçekleşir. Epilepsinin tipine göre beynin anormal elektriksel boşalımı bir bölgeye sınırlı kalabilir veya daha uzak alanlara yayılabilir. Bu anormal elektrik boşalımlarının sınırlı kalmasına veya yayılım hızına ve yayıldıkları bölgelere göre çok farklı tiplerde belirtilere neden olmaktadır. Bu gün için yaklaşık 25’den fazla farklı tiplerde nöbet türü ile 100’ün üzerinde farklı epilepsi sendromu tanımlanmıştır.
Epilepsi Nöbet Tipleri
Hastalık genel olarak, sadece bilinç kaybı, kasılma, ağızdan köpük gelmesi şeklinde gerçekleşen nöbetler olarak biliniyor. Oysaki, pek çok farklı belirtiyle de ortaya çıkabiliyor; kişinin bir anda dona kalması, boş bakması, cevapsızlık ile karakterize ataklar, bazen ağızda yalanma yutkunma çiğneme hareketleri, ani başlayıp ani sonlanan anormal kol, bacak hareketleri, garip sesler çıkartma gibi kolayca fark edilen davranış anormallikleri ya da etraftaki kişilerin duymadığı ses veya koku duyma hali, mide bulantısı hissi, gözü açık rüya görme hissi, gibi sadece hastanın hissettiği duyumsamalar şeklinde dışarıdan hiçbir anormalliğin fark edilmediği gelip geçici hisler şeklinde de olabiliyor.
Epilepsi Nöbetleri, anormal elektriksel aktivitenin yayılım şekline göre genellikle, parsiyel (fokal) ve jenaralize olmak üzere iki ana gruba ayrılmaktadır. Klinik belirtiler bu aktivitenin yayılım hızı ve lokalizasyonuna göre farklılıklar gösterir.
Parsiyel Nöbetler’de anormal elektriksel aktivite, beynin sınırlı bir alanında başlarlar, o bölgede kalabileceği gibi elektriksel boşalımın kuvvetine ve yayılım hızına bağlı olarak komşu alanlara veya daha uzak alanlara da yayılabilir bu tip nöbetlerde beynin tamamı eş zamanlı olarak etkilenmez.
Jeneralize Nöbetler’de elektriksel aktivite ya başlangıçtan itibaren eş zamanlı olarak tüm beyin bölgelerini etkiler ya da parsiyel nöbetlerde olduğu gibi sınırlı bir alandan başlayıp beynin diğer tüm alanlarına yayılması ile jeneralize hale gelir (ki bu tip nöbetler sekonder jeneralize nöbetler olarak adlandırılır).
Epilepsi Nöbeti Ne Zaman Gerçekleşir?
Ataklar hiçbir neden yokken ortaya çıkabileceği gibi, açlık, ateşli hastalıklar, birlikte kullanılan diğer ilaçlar, uyku sırasında veya bazı hastalarda da uykusuz kalmakla ortaya çıkabilmektedir (hem uykunun kendisi hem de uykusuzluk atakları tetikleyebilmektedir).
Epilepsi Nöbeti Gözlendiğinde Ne Yapılmalı?
Hasta epilepsi nöbeti geçirdiği sürece, hastaya hiçbir şekilde müdahale edilmemelidir. Hastanın ağzını açmak için dişlerinin arasına parmak, kaşık sokmaya çalışmak veya kasılmalara engel olmak için tutmak bastırmak ile hastaya zarar verebilir.
Normal şartlar altında atak kendiliğinden maksimum 1-2 dk içinde sonlanır. Eğer epileptik atak bu sürede sonlanmıyorsa hasta mutlaka hastaneye götürülmelidir. Hasta epilepsi nöbeti geçirdiği sırada sadece çevre faktörlerin ona zarar vermesini engellemek adına önlem almak gerekebilir.
• Hastanın nöbet geçirdiği sırada düşme ve kasılma gibi durumlarda etrafta hastaya zarar verebilecek keskin bir obje veya sert bir cisim varsa hasta o tehlikeden uzaklaştırılmalıdır.
• Kriz anında hastanın boğazını sıkan, sıkı bağlanmış kravat, eşarp gibi giysiler hastanın rahat nefes alabilmesi için gevşetilmelidir.
• Hastaya soğan, kolonya vb koklatmanın epilepsi nöbetlerinde tedavi edici hiçbir anlamı yoktur.
• Nöbet geçiren bir hastanın yakınları ya da çevresindeki insanlar tarafından kol ve bacaklarının tutulması, bastırarak kontrol altına alınmaya çalışılması omuz çıkığı oluşması gibi ortopedik sorunlara sebebiyet verebilir.
• Hasta kasılırken ağzını açmaya çalışmak; çene çıkığı, dişlerini kırma, açmaya çalışan kişinin parmaklarının hasta tarafından ısırılması, kanamaya sebep olma gibi pek çok olumsuzluklara sebebiyet verebilir.
• Kişi kendine geldikten sonra yorgunluk hissedebilir, geçici olarak bilinç kaybı, sersemlik durumu söz konusu olabilir. Bu yüzden hasta bir süre dinlendirilmelidir.
Hasta epilepsi nöbeti geçirdiği sürece, hastaya hiçbir şekilde müdahale edilmemelidir. Hastanın ağzını açmak için dişlerinin arasına parmak, kaşık sokmaya çalışmak veya kasılmalara engel olmak için tutmak bastırmak ile hastaya zarar verebilir.
Normal şartlar altında atak kendiliğinden maksimum 1-2 dk içinde sonlanır. Eğer epileptik atak bu sürede sonlanmıyorsa hasta mutlaka hastaneye götürülmelidir. Hasta epilepsi nöbeti geçirdiği sırada sadece çevre faktörlerin ona zarar vermesini engellemek adına önlem almak gerekebilir.
• Hastanın nöbet geçirdiği sırada düşme ve kasılma gibi durumlarda etrafta hastaya zarar verebilecek keskin bir obje veya sert bir cisim varsa hasta o tehlikeden uzaklaştırılmalıdır.
• Kriz anında hastanın boğazını sıkan, sıkı bağlanmış kravat, eşarp gibi giysiler hastanın rahat nefes alabilmesi için gevşetilmelidir.
• Hastaya soğan, kolonya vb koklatmanın epilepsi nöbetlerinde tedavi edici hiçbir anlamı yoktur.
• Nöbet geçiren bir hastanın yakınları ya da çevresindeki insanlar tarafından kol ve bacaklarının tutulması, bastırarak kontrol altına alınmaya çalışılması omuz çıkığı oluşması gibi ortopedik sorunlara sebebiyet verebilir.
• Hasta kasılırken ağzını açmaya çalışmak; çene çıkığı, dişlerini kırma, açmaya çalışan kişinin parmaklarının hasta tarafından ısırılması, kanamaya sebep olma gibi pek çok olumsuzluklara sebebiyet verebilir.
• Kişi kendine geldikten sonra yorgunluk hissedebilir, geçici olarak bilinç kaybı, sersemlik durumu söz konusu olabilir. Bu yüzden hasta bir süre dinlendirilmelidir.
Buraya Kadar İlk Yardımdan Bahsedildi Alt Tarafdaki başlık Acil Yardımdan İtibaren Acil ve Sağlık Personelinin Acil Yardımıdır..
Acil Yardım
-Olay yerinin Hasta ve personel açısından güvenliği alınır
-Hastanın CAB'ı(dolaşım,hava yolu,solunum durumu),ANT si Alınmalı
-Hastanın Rahat nefes almasını engelleyen kıyafetlerden arındırılır,
-olay yerinde bulunanlardan hastanın hikayesi,olay öyküsü alınmalı,(kafasını çarpma vb durumalarda Boyunluk takılmalı)
-Hastanın bilincinin açık yada kapalı olmasına bağlı olarak Airway takılmalı
-Damar yolu takılmalı
-Satrosyona bağlı olarak oksijen desteği sağlanmalı
-Monitörizasyon Yapılmalı
-Kan şekeri bakılmalı
-Baştada Denildiği gibi Travma öyküsüne bağlı tedavi geliştirilmeli,
-Hastanın durumuna ve Personelin İlaç Kullanım Yetki Durumuna Bağlı olarak Antiepileptik ilaçlar ile Nöbeti(krizi) Durdurmaya yönelik Tedavi EDİLEBİLİR
-Personelin İlaç Kullanım Yetki Durumuna Bağlı olarak ( Diazepam ; 0.2 - 0.4 mg / kg IV ,en fazla 20 mg ) yapılabilir.
-Tüm Tedavi Yöntemlerine Bağlı Hasta Hala kendine gelmedi ise en yakın;Mümkünse beyin cerrahi alanında uzman DR. un bulunduğu Acil Sağlık Hizmeti veren kuruluşa Nakledilmeli.
Konu İle Alakalı ACİL TIBBİ YARDIM VE BAKIM AKIŞ ŞEMALARI(ALGORİTMALAR)
*Hasta olay yerine gelindiğinde kendine gelmiş ve hastaneye nakli gerekmediğinin düşünüldüğü durumlarda:
Epilepsi hastalarına öneriler şu şekilde sıralanabilir:
• Açlık ve uykusuzluk epilepsi nöbetleri için tetikleyici olabilmektedir,
• Ateşli hastalıklar uygun şekilde uzman hekim tarafından tedavi edilmelidir
• Bazı ilaçların kullanımından uzak durmaları gerekmektedir, hekime sormadan herhangi bir nedenle ilaç kullanımı sınırlandırılmalıdır.
• Anksiyete ve depresyon epilepsi için tetikleyici olabilmektedir,
• Alkol, titrek ve parlak ışıklar ve uyuşturucu madde kullanımı gibi faktörler epilepsi hastalarında kişinin eşiğini düşürerek hastalığı olumsuz etkiler.
vb.
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 30 | 20 | 7 | 3 | 68 | 32 | 63 | +36 |
2 | Beşiktaş | 30 | 18 | 4 | 8 | 59 | 25 | 62 | +34 |
3 | Medipol Başakşehir | 30 | 19 | 6 | 5 | 52 | 30 | 62 | +22 |
4 | Fenerbahçe | 30 | 17 | 4 | 9 | 62 | 32 | 60 | +30 |
5 | Trabzonspor | 30 | 12 | 8 | 10 | 53 | 44 | 46 | +9 |
6 | Göztepe | 30 | 12 | 10 | 8 | 43 | 48 | 44 | -5 |
7 | Sivasspor | 30 | 13 | 12 | 5 | 40 | 45 | 44 | -5 |
8 | Kayserispor | 30 | 12 | 10 | 8 | 40 | 46 | 44 | -6 |
9 | Kasımpaşa | 30 | 11 | 12 | 7 | 46 | 48 | 40 | -2 |
10 | Yeni Malatyaspor | 30 | 10 | 12 | 8 | 35 | 41 | 38 | -6 |
11 | Bursaspor | 30 | 10 | 14 | 6 | 39 | 41 | 36 | -2 |
12 | Akhisarspor | 30 | 9 | 13 | 8 | 39 | 49 | 35 | -10 |
13 | Antalyaspor | 30 | 9 | 13 | 8 | 36 | 52 | 35 | -16 |
14 | Atiker Konyaspor | 30 | 8 | 14 | 8 | 33 | 36 | 32 | -3 |
15 | Aytemiz Alanyaspor | 30 | 9 | 16 | 5 | 47 | 53 | 32 | -6 |
16 | Osmanlıspor FK | 30 | 8 | 14 | 8 | 44 | 50 | 32 | -6 |
17 | Gençlerbirliği | 30 | 7 | 14 | 9 | 35 | 49 | 30 | -14 |
18 | Karabükspor | 30 | 3 | 24 | 3 | 20 | 70 | 12 | -50 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Çaykur Rizespor | 32 | 18 | 5 | 9 | 63 | 36 | 63 | +27 |
2 | MKE Ankaragücü | 32 | 17 | 7 | 8 | 51 | 33 | 59 | +18 |
3 | Ümraniyespor | 32 | 17 | 8 | 7 | 46 | 31 | 58 | +15 |
4 | Boluspor | 32 | 17 | 10 | 5 | 50 | 28 | 56 | +22 |
5 | Gazişehir Gaziantep FK | 32 | 15 | 9 | 8 | 55 | 33 | 53 | +22 |
6 | Altınordu | 32 | 15 | 10 | 7 | 54 | 43 | 52 | +11 |
7 | BB Erzurumspor | 32 | 13 | 9 | 10 | 51 | 42 | 49 | +9 |
8 | Elazığspor | 32 | 13 | 11 | 8 | 50 | 38 | 47 | +12 |
9 | Balıkesirspor Baltok | 32 | 14 | 11 | 7 | 51 | 45 | 46 | +6 |
10 | İstanbulspor | 32 | 13 | 12 | 7 | 39 | 37 | 46 | +2 |
11 | Adanaspor | 32 | 12 | 13 | 7 | 41 | 49 | 43 | -8 |
12 | Giresunspor | 32 | 11 | 13 | 8 | 43 | 39 | 41 | +4 |
13 | Eskişehirspor | 32 | 11 | 14 | 7 | 58 | 54 | 37 | +4 |
14 | Adana Demirspor | 32 | 10 | 15 | 7 | 42 | 46 | 37 | -4 |
15 | Denizlispor | 32 | 9 | 15 | 8 | 38 | 46 | 35 | -8 |
16 | Samsunspor | 32 | 7 | 11 | 14 | 28 | 41 | 35 | -13 |
17 | Manisaspor | 32 | 7 | 22 | 3 | 30 | 73 | 15 | -43 |
18 | Gaziantepspor | 32 | 2 | 26 | 4 | 14 | 90 | 1 | -76 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Hatayspor | 32 | 22 | 4 | 6 | 60 | 14 | 72 | +46 |
2 | Menemen Belediyespor | 32 | 21 | 4 | 7 | 62 | 22 | 70 | +40 |
3 | Afjet Afyonspor | 32 | 20 | 5 | 7 | 60 | 29 | 67 | +31 |
4 | Sivas Belediyespor | 32 | 18 | 5 | 9 | 54 | 27 | 63 | +27 |
5 | Keçiörengücü | 32 | 18 | 7 | 7 | 74 | 37 | 61 | +37 |
6 | Sancaktepe Belediyespor | 32 | 15 | 6 | 11 | 51 | 30 | 56 | +21 |
7 | İnegölspor | 32 | 16 | 9 | 7 | 47 | 40 | 55 | +7 |
8 | Sarıyer | 32 | 13 | 14 | 5 | 42 | 41 | 44 | +1 |
9 | Etimesgut Belediyespor | 32 | 11 | 13 | 8 | 39 | 40 | 41 | -1 |
10 | Kastamonuspor 1966 | 32 | 12 | 17 | 3 | 42 | 44 | 39 | -2 |
11 | Tokatspor | 32 | 10 | 13 | 9 | 35 | 45 | 39 | -10 |
12 | Eyüpspor | 32 | 11 | 16 | 5 | 52 | 60 | 38 | -8 |
13 | Amed Sportif | 32 | 10 | 14 | 8 | 36 | 40 | 35 | -4 |
14 | Bodrumspor | 32 | 9 | 16 | 7 | 37 | 52 | 34 | -15 |
15 | Bucaspor | 32 | 9 | 15 | 8 | 46 | 57 | 32 | -11 |
16 | Tuzlaspor | 32 | 8 | 16 | 8 | 37 | 49 | 32 | -12 |
17 | Kocaeli Birlikspor | 32 | 4 | 24 | 4 | 28 | 73 | 13 | -45 |
18 | Mersin İdmanyurdu | 32 | 1 | 30 | 1 | 19 | 121 | 17 | -102 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Manisa BBSK | 32 | 23 | 3 | 6 | 60 | 22 | 75 | +38 |
2 | Kemerspor 2003 | 32 | 15 | 6 | 11 | 61 | 41 | 56 | +20 |
3 | Bayburt Grup Özel İdare | 32 | 15 | 6 | 11 | 44 | 29 | 56 | +15 |
4 | Ofspor | 32 | 15 | 11 | 6 | 38 | 26 | 51 | +12 |
5 | Bayrampaşa | 32 | 14 | 9 | 9 | 39 | 33 | 51 | +6 |
6 | Düzcespor | 32 | 13 | 7 | 12 | 39 | 33 | 51 | +6 |
7 | Halide Edip Adıvar SK | 32 | 13 | 8 | 11 | 44 | 29 | 50 | +15 |
8 | Erbaaspor | 32 | 12 | 11 | 9 | 44 | 40 | 45 | +4 |
9 | Batman Petrolspor | 32 | 11 | 10 | 11 | 40 | 34 | 44 | +6 |
10 | Yeni Altındağ Bld. | 32 | 10 | 13 | 9 | 39 | 42 | 39 | -3 |
11 | Çatalcaspor | 32 | 9 | 13 | 10 | 27 | 35 | 37 | -8 |
12 | Kozan Belediyespor | 32 | 10 | 16 | 6 | 40 | 49 | 36 | -9 |
13 | Yomraspor | 32 | 9 | 14 | 9 | 22 | 40 | 36 | -18 |
14 | Erzin Belediyespor | 32 | 9 | 17 | 6 | 32 | 51 | 33 | -19 |
15 | Bergama Belediyespor | 32 | 8 | 16 | 8 | 34 | 53 | 32 | -19 |
16 | 12 Bingölspor | 32 | 6 | 13 | 13 | 27 | 41 | 31 | -14 |
17 | Orhangazi Belediyespor | 32 | 6 | 14 | 12 | 30 | 47 | 30 | -17 |
18 | Çanakkale Dardanel SK | 32 | 5 | 16 | 11 | 34 | 49 | 26 | -15 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
20.04.2018 20:00 | İstanbul Başakşehir | 3 - 1 | Kayserispor |
21.04.2018 19:00 | Aytemiz Alanyaspor | 2 - 3 | Galatasaray |
21.04.2018 16:00 | Trabzonspor | 0 - 2 | Demir Grup Sivasspor |
21.04.2018 13:30 | Gençlerbirliği | 0 - 3 | Osmanlispor FK |
21.04.2018 13:30 | Kardemir Karabükspor | 1 - 4 | Bursaspor |
22.04.2018 16:00 | Atiker Konyaspor | 2 - 0 | Kasımpaşa |
22.04.2018 16:00 | Teleset M. Akhisarspor | 1 - 1 | Göztepe |
22.04.2018 19:00 | Beşiktaş | 3 - 1 | Evkur Yeni Malatyaspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
20.04.2018 18:00 | Altınordu | 3 - 0 | Manisaspor |
21.04.2018 15:00 | Boluspor | 3 - 1 | İstanbulspor |
21.04.2018 13:00 | Elazığspor | 2 - 3 | Adanaspor |
21.04.2018 15:15 | Gaziantepspor | 1 - 4 | Eskişehirspor |
22.04.2018 15:30 | Ankaragücü | 4 - 0 | Gaziantep Bykşhr Bld. |
22.04.2018 13:00 | Samsunspor | 2 - 2 | Denizlispor |
22.04.2018 18:00 | Balıkesirspor | 1 - 1 | Umraniyespor |
22.04.2018 18:00 | Ç.Rizespor | 1 - 0 | Giresunspor |
22.04.2018 15:30 | Adana D.Spor | 2 - 3 | Erzurum BB |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
22.04.2018 15:30 | Afjet Afyonspor | 4 - 0 | Kastamonuspor |
22.04.2018 15:30 | Bodrumspor | 2 - 1 | Etimesgut Belediyespor |
22.04.2018 15:30 | Tuzlaspor | 1 - 1 | Eyüpspor |
22.04.2018 15:30 | Mersin İ.Y. | 1 - 2 | Sarıyer |
22.04.2018 15:30 | Tokatspor | 1 - 2 | İnegölspor |
22.04.2018 15:30 | Keçiörengücü | 0 - 0 | Amed Sportif |
22.04.2018 15:30 | Bucaspor | 1 - 1 | Menemen Bld. |
22.04.2018 15:30 | 4 Eylül Bld. | 4 - 2 | Kocaeli Birlik Spor |
22.04.2018 15:30 | Hatayspor | 1 - 1 | Sancaktepespor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
22.04.2018 15:30 | Erzin Belediyespor | 1 - 4 | Ofspor |
22.04.2018 15:30 | Orhangazispor | 4 - 0 | Erbaaspor |
22.04.2018 15:30 | Yomraspor | 0 - 0 | Bayburt Genclikspor |
22.04.2018 15:30 | 12 Bingolspor | 0 - 0 | Dardanelspor |
22.04.2018 15:30 | Catalcaspor | 1 - 1 | Kozan Belediyespor |
22.04.2018 15:30 | Manisa Büyükşehir Belediyespor | 2 - 1 | Batman Pet. |
22.04.2018 15:30 | Bayrampaşa | 1 - 2 | Bergama Belediyespor |
22.04.2018 15:30 | Tekirova Bld. | 0 - 1 | Halide Edip Adivar Spor |
22.04.2018 15:30 | Duzcespor | 0 - 0 | Yeni Altindag Belediyespor |