Avrupa’da Sağlık Çalışanı Göçü: Yabancı İş Gücü Sorunu Derinleşiyor

Avrupa, yaşlanan nüfusu ve sağlık çalışanı eksikliği nedeniyle tıbbi iş gücünü yeniden yapılandırmak amacıyla yabancı sağlık çalışanlarına yönelmeye başladı. Ancak bu durum, özellikle Balkan ülkeleri gibi bölgelerde sağlık çalışanlarının göçünü artırarak başka sorunları da beraberinde getiriyor.

Yabancı İş Gücü ile Açıklar Kapatılmaya Çalışılıyor

Almanya, İtalya ve Romanya gibi ülkeler, doktor ve hemşire açığını kapatmak için yabancı iş gücüne yöneliyor. Ancak bu durum, diğer ülkelerde beyin göçünü artırarak bu ülkelerin kendi sağlık sistemlerinde daha büyük boşluklar yaratıyor. Örneğin, Arnavutluk, tıp mezunlarının yurt dışına çıkmasını engellemek amacıyla mezunlarına üç yıl çalışma zorunluluğu getirdi.

Doğu’dan Batı’ya Göç

Avrupa genelinde sağlık çalışanları genellikle doğu ve güney Avrupa’dan batı ve kuzey Avrupa’ya göç ediyor. İrlanda ve İsviçre, yabancı eğitimli sağlık çalışanlarına en çok bağımlı olan ülkeler arasında yer alıyor. İsviçre’de yabancı eğitimli doktorların oranı 2000-2010 yıllarında %25 civarındayken, son yıllarda bu oran %40’a yükseldi. Norveç de yabancı doktorlara büyük ölçüde bağımlıyken, Avusturya ise yabancı hemşirelere ihtiyaç duyuyor.

Düşük Gelirli Ülkelerde Beyin Göçü Sorunu

Sağlık çalışanlarının göçü, daha düşük gelirli ülkeler için ciddi bir beyin göçü problemi oluşturuyor. Bu ülkeler, eğitime yaptıkları yatırımın karşılığını alamıyor ve nitelikli sağlık çalışanlarının eksikliği nedeniyle sağlık hizmetlerinde büyük boşluklarla karşılaşıyor. Bu durum, sağlık hizmetlerine erişimi azaltarak kaliteyi düşürüyor ve bekleme sürelerini uzatıyor.

Halk Sağlığı Üzerindeki Etkiler

Belgrad Üniversitesi’nden Milena Šantrić Milićević, sağlık çalışanı göçünün halk sağlığını olumsuz etkilediğini ve toplumun sağlıklı kalma potansiyelini düşürdüğünü belirtiyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2010 yılında başlattığı yabancı sağlık çalışanlarının etik işe alımı yönergelerini Mart 2024’te güncelleyerek, düşük gelirli ülkelerden aktif olarak sağlık çalışanı alımını tavsiye etmiyor.

Uzun Vadeli Çözüm Önerileri

Sağlık analistleri ve savunucu gruplar, Avrupa hükümetlerinin yeni yetişen sağlık iş gücünü kendi ülkelerinde kalmaya teşvik etmek için daha fazla adım atması gerektiğini vurguluyor. Ülkeler arası maaş farklılıklarının azaltılması, sağlık sistemlerine yatırım yapılması ve göçmen sağlık çalışanlarının sömürülmesini önleyecek düzenlemelerin güçlendirilmesi öneriliyor.

Politika Eksiklikleri ve Gelecek Beklentileri

Bu sorunların çözülmesi için uzun vadeli politik taahhütler ve finansman gerekmektedir. Sağlık çalışanlarına destek çağrıları ve AB’nin 1,3 milyonluk hemşire iş gücü artırma planına rağmen, mevcut politikaların yetersiz kaldığı düşünülüyor. Šantrić Milićević’e göre, birçok uzmanın önerileri olmasına rağmen bu konunun ulusal ve uluslararası düzeyde yeterince öncelikli bir gündem maddesi haline getirilmediği açıkça görülüyor.

Sonuç

Avrupa’daki sağlık çalışanı göçü sorunu, yalnızca bireylerin değil, aynı zamanda toplumların sağlığını da tehdit eden karmaşık bir mesele haline gelmiştir. Yabancı iş gücüne yönelmek yerine yerel istihdamı artıracak stratejilerin geliştirilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, uzun vadeli çözümler üretilmesi kritik öneme sahiptir.